Khúc côn cầu trên băng là một môn thể thao đối kháng, hai đội chơi sẽ đối đầu nhau trên sân băng. Trò chơi này chủ yếu phổ biến ở các quốc gia như Mỹ hay Canada, tuy nhiên trong thời gian gần đây thì khúc côn cầu đã được biết đến với phạm vi rộng hơn. Hãy cùng nhà cái bk8 tìm hiểu luật chơi môn này như thế nào?
Nội dung chính bài viết:
Khúc côn cầu trên băng là gì?
Khúc côn cầu trên băng là một trong những môn thể thao đồng đội đối kháng hấp dẫn nhất hiện nay. Trò chơi được diễn ra trên mặt sân băng, nơi hai đội thi đấu với mục tiêu đưa một chiếc đĩa cao su – được gọi là puck – vào khung thành của đối phương. Trong một trận đấu điển hình, mỗi đội có 6 cầu thủ chính thức trên sân, bao gồm cả thủ môn, và 4 cầu thủ dự bị được thay người luân phiên không giới hạn.
Mặc dù phổ biến nhất tại Bắc Mỹ như Mỹ, Canada và một số nước châu Âu lạnh giá như Phần Lan, Cộng hòa Séc hay Nga, khúc côn cầu trên băng đang ngày càng được biết đến nhiều hơn trên toàn cầu. Trước đây, môn thể thao này chủ yếu thi đấu ngoài trời vào mùa đông, nhưng với sự phát triển của sân băng nhân tạo, các trận đấu có thể diễn ra quanh năm trong nhà.
Tại Việt Nam, khúc côn cầu chưa phải là bộ môn phổ biến, nhưng việc tìm hiểu về luật chơi và theo dõi các giải đấu lớn mang lại một cách giải trí đặc sắc, đặc biệt dành cho người yêu thể thao tốc độ và chiến thuật.
Nguồn gốc và sự phát triển của khúc côn cầu trên băng
Khúc côn cầu trên băng không phải là một môn thể thao hiện đại đơn thuần, mà là kết quả của quá trình hình thành và phát triển qua nhiều thế kỷ. Theo một số nghiên cứu lịch sử, tiền thân của môn thể thao này có thể bắt nguồn từ các trò chơi cổ đại như “hurling” ở Ireland khoảng 1272 trước Công nguyên, hay “kerētízein” – một trò chơi sử dụng gậy cong đánh bóng từng xuất hiện tại Hy Lạp vào khoảng thế kỷ thứ 6 TCN.
Ngoài ra, người Daur – một dân tộc thiểu số tại Nội Mông (Trung Quốc) – được cho là đã chơi một trò tương tự như khúc côn cầu trên cỏ , vốn có nhiều điểm tương đồng với khúc côn cầu hiện đại, từ hơn 1.000 năm trước. Những dẫn chứng này cho thấy môn thể thao này có nguồn gốc lâu đời và đa dạng về mặt văn hóa.
Tuy nhiên, hình thức hiện đại của khúc côn cầu trên băng bắt đầu hình thành tại Canada vào thế kỷ 19, nơi có khí hậu lạnh giá lý tưởng cho việc thi đấu ngoài trời. Trận đấu chính thức đầu tiên được ghi nhận diễn ra vào năm 1875 tại thành phố Montreal. Từ đây, bộ luật thi đấu được hoàn thiện dần, và giải đấu quốc tế đầu tiên được tổ chức vào năm 1908 bởi Liên đoàn Khúc côn cầu Quốc tế (IIHF – International Ice Hockey Federation).
Sự phát triển không ngừng của môn thể thao này đã góp phần hình thành nên nhiều giải đấu danh giá, trong đó nổi bật nhất là NHL – Giải khúc côn cầu nhà nghề Bắc Mỹ, quy tụ hàng trăm vận động viên từ khắp nơi trên thế giới.
📌 Để hiểu thêm về sự phân loại trong các dòng khúc côn cầu , bạn có thể tham khảo bài viết phân tích chi tiết khúc côn cầu trên cỏ là gì .
Cách chơi khúc côn cầu trên băng
Một trận khúc côn cầu trên băng tiêu chuẩn được chia thành ba hiệp, mỗi hiệp kéo dài 20 phút. Nếu sau ba hiệp hai đội vẫn hòa nhau, trận đấu sẽ bước vào hiệp phụ hoặc loạt sút luân lưu để phân định thắng thua, tùy theo giải đấu áp dụng. Trên sân băng, các vận động viên sử dụng giày trượt băng chuyên dụng để di chuyển với tốc độ cao, trong khi điều khiển puck bằng gậy cong hình chữ L.
Puck là một đĩa cao su cứng, có đường kính khoảng 7.6cm, được làm lạnh trước trận để giảm thiểu độ nảy và đảm bảo độ ma sát ổn định trên mặt băng. Các vận động viên được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ gồm mũ bảo hiểm, giáp vai, khuỷu tay, đầu gối và mặt nạ bảo vệ để đảm bảo an toàn khi va chạm.
Mỗi đội sẽ luân phiên thay người liên tục trong suốt trận, không giới hạn số lần thay đổi. Việc tổ chức đội hình hiệu quả – giữa tấn công, phòng thủ và kiểm soát puck – đóng vai trò quyết định trong chiến lược thi đấu. Sân thi đấu tiêu chuẩn có chiều dài 61m và rộng 30m, được chia làm ba khu vực: phòng thủ, trung lập và tấn công.
Điểm nổi bật trong cách chơi của môn này là sự phối hợp linh hoạt giữa các vị trí, khả năng phản xạ, tốc độ xử lý và chiến thuật đội nhóm. Ngoài ra, người chơi cần làm quen với kỹ thuật trượt băng, rê puck và dứt điểm trong điều kiện tốc độ cao – điều khiến khúc côn cầu trở thành môn thể thao đòi hỏi thể lực và phản xạ vượt trội.
👉 Nếu bạn đang tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt giữa các loại khúc côn cầu, bài viết phân biệt các loại khúc côn cầu sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn.
Luật chơi khúc côn cầu trên băng
Trong khúc côn cầu trên băng, mỗi pha xử lý và tình huống đều được điều chỉnh bởi luật thi đấu khắt khe, đảm bảo tính công bằng và an toàn. Trước tiên, puck – trái bóng cao su đặc biệt – phải luôn được giữ lạnh dưới 0°C trước khi trận đấu bắt đầu nhằm giảm độ nảy, tăng tính ổn định khi di chuyển trên mặt sân băng.
Gậy thi đấu (hockey stick) có hình dáng đặc trưng giống chữ L, thường làm bằng gỗ, composite hoặc carbon, với phần đầu gậy có thể uốn cong sang trái hoặc phải tùy tay thuận của người chơi. Khi đặt gậy vuông góc với sàn băng, đầu gậy phải chạm đất để đảm bảo đúng tiêu chuẩn thi đấu.
Sân đấu được chia làm 3 khu vực: phòng thủ, trung lập và tấn công. Mỗi đội được phép cản phá bằng thân người, nhưng trong quá khứ chỉ giới hạn ở khu vực phòng thủ. Tuy nhiên, theo luật mới của IIHF (Liên đoàn Khúc côn cầu Quốc tế), va chạm vật lý giờ đây được phép diễn ra ở toàn bộ khu vực trên sân, khiến trận đấu trở nên gay cấn và đậm tính chiến thuật hơn.
Các quy định việt vị, cản người không bóng, đánh tay vào puck hay giữ puck bằng tay đều có thể dẫn đến hình phạt. Trong giải NHL – giải chuyên nghiệp lớn nhất thế giới – một số luật riêng được áp dụng, ví dụ: trọng tài có quyền tạm dừng trận đấu nếu một cầu thủ phòng ngự (không phải thủ môn) chạm vào puck trước khi đội tấn công có thể can thiệp.
Thang điểm trong khúc côn cầu cũng có sự phân cấp rõ ràng: nếu thắng trong thời gian chính thức thì được 3 điểm; thắng trong hiệp phụ được 2 điểm; thua trong hiệp phụ vẫn nhận 1 điểm. Việc phân phối điểm này khuyến khích các đội thi đấu tấn công và không ngại mạo hiểm.
👉 Để khám phá các môn thể thao hấp dẫn khác bên cạnh khúc côn cầu, bạn có thể ghé thăm chuyên mục thể thao tại nền tảng BK8 – nơi cập nhật liên tục những bộ môn cá cược hot nhất hiện nay.
Những giải đấu khúc côn cầu trên băng nổi bật
Khúc côn cầu trên băng là môn thể thao mang tính cạnh tranh cao và có hệ thống giải đấu toàn cầu phong phú, bao gồm cả cấp độ chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư. Trong đó, nổi bật nhất phải kể đến NHL (National Hockey League) – giải đấu chuyên nghiệp hàng đầu Bắc Mỹ, quy tụ các đội từ Mỹ và Canada. Đây là nơi sản sinh ra những huyền thoại hockey thế giới và là “thánh địa” của người hâm mộ môn thể thao tốc độ này.
Bên cạnh đó, ở cấp độ quốc tế, IIHF (International Ice Hockey Federation) tổ chức các giải đấu cấp châu lục và thế giới, trong đó có IIHF World Championship và Thế vận hội Mùa Đông (Winter Olympics) . Những giải đấu này quy tụ các đội tuyển quốc gia mạnh nhất, bao gồm Canada, Hoa Kỳ, Thụy Điển, Nga, Phần Lan, Séc và Slovakia – các quốc gia từng giành tổng cộng 177 huy chương tại các kỳ đại hội.
Ngoài các giải đấu nam, khúc côn cầu trên băng cũng phát triển mạnh ở nội dung nữ. Nổi bật có CWHL (Canadian Women’s Hockey League) và WWHL (Western Women’s Hockey League). Đây là hai hệ thống giải đấu quy củ dành cho vận động viên nữ chuyên nghiệp tại Canada và Bắc Mỹ, góp phần thúc đẩy bình đẳng giới trong thể thao.
Một điều đáng chú ý là hiện nay IIHF đã có 68 quốc gia thành viên chính thức, với hàng trăm sự kiện tổ chức mỗi năm. Ngoài yếu tố thể thao, các giải đấu lớn còn góp phần thu hút đầu tư quảng bá thương hiệu, tài trợ và mở rộng cộng đồng người hâm mộ hockey trên toàn cầu.
Lời kết
Dù khúc côn cầu trên băng chưa phải là một bộ môn phổ biến tại Việt Nam, nhưng tiềm năng tiếp cận và phát triển vẫn rất rộng mở nhờ sự lan tỏa từ truyền thông thể thao quốc tế, sự hỗ trợ từ các sân băng nhân tạo hiện đại và nền tảng giải trí trực tuyến. Hiện tại, một số trung tâm thể thao trong nhà đã bắt đầu tổ chức các hoạt động trải nghiệm môn này, đặc biệt là tại Hà Nội và TP.HCM.
Dành cho những ai yêu thích tốc độ, va chạm và chiến lược, việc hiểu luật chơi, nắm bắt cách chơi và nhận diện các đội mạnh sẽ giúp nâng cao trải nghiệm cá cược thể thao, phân tích tỷ lệ kèo chính xác hơn. Với xu hướng toàn cầu hóa hiện nay, không quá ngạc nhiên nếu khúc côn cầu trên băng sẽ sớm được quan tâm nhiều hơn tại thị trường châu Á, trong đó có Việt Nam.
